Internetowe serwisy filmowe z audiodeskrypcją
Opublikowane w: Opinie, porady, testy
Autor: Sylwester Piekarski - s.piekarski@uw.edu.pl, Dodane w dniu: 05-06-2017
Od wielu lat ważną rolę w życiu kulturalno rozrywkowym człowieka odgrywa film. W dzisiejszych czasach dostęp do tego rodzaju treści bardzo się uprościł. Filmy teraz możemy oglądać nie tylko w kinie i telewizorze, ale także w różnych internetowych serwisach filmowych. Rozwój nowych technologii cyfrowych sprawił, że można je oglądać zarówno na ekranie telewizora, monitorze komputera, tablecie i smartfonie.
Film to przede wszystkim wizualny przekaz i dlatego osoby niewidome nie mogą w pełni z tego typu treści skorzystać. Można wprawdzie oglądać film z kimś widzącym, kto będzie opowiadał o toczącej się na ekranie akcji, ale często jednak taki przekaz jest bardzo chaotyczny, co sprawia, że odbiór filmu przez osobę niewidomą jest niepełny. Poza tym w ten sposób nie możemy oglądać filmów sami. Czas oglądania musimy uzależnić od możliwości innych osób. Rozwiązaniem tych niedogodności jest audiodeskrypcja.
Audiodeskrypcja to technika opowiadania nie tylko akcji filmu, ale również o tym, co widać na ekranie. Osoby stykające się z takim przekazem po raz pierwszy mogą mieć wrażenie, że film jest w nadmiarze przegadany. O tym czym jest audiodeskrypcja można przeczytać tutaj.
Od lipca 2011 roku znowelizowana Ustawa o radiofonii i telewizji nakłada na nadawców programów telewizyjnych obowiązek zapewnienia dostępności programów przez wprowadzanie audiodeskrypcji tak, aby co najmniej 10 procent czasu nadawania posiadało takie udogodnienia. Z programową ofertą opatrzoną audiodeskrypcją w telewizji publicznej można zapoznać się tutaj. W przypadku pozostałych stacji telewizyjnych informacji o programach z audiodeskrypcją należy szukać na ich stronach internetowych.
Osoby niewidome i słabowidzące mogą także w celu obejrzenia filmu z audiodeskrypcją skorzystać z oferty kilku serwisów internetowych. Poniżej znajduje się ich wykaz i krótka charakterystyka.
Dział Zbiorów dla Niewidomych Głównej Biblioteki Pracy
Dział Zbiorów dla Niewidomych Głównej Biblioteki Pracy to serwis, który udostępnia dla osób niewidomych w różnych formatach książki, muzykę oraz opatrzone audiodeskrypcją ścieżki dźwiękowe filmów. W celu skorzystania z nich, musimy zarejestrować się w serwisie a następnie pobrać je na dysk swojego komputera. Ścieżki udostępniane są w formacie mp3, co oznacza brak problemów z ich odtworzeniem. Należy jednak pamiętać, że jest to sam dźwięk bez obrazu, w związku z tym takiego filmu nie uda nam się obejrzeć a jedynie wysłuchać. Obecnie serwis w swoich zbiorach posiada kilkadziesiąt takich filmowych ścieżek.
Kolejne dwa opisane poniżej serwisy, jak wynika z doświadczeń korzystających z ich oferty osób niewidomych najlepiej ze ScrenReaderem przeglądać przy użyciu programu Mozilla Firefox.
Ninateka
Ninateka – to bardzo bogaty w treści serwis. Można tu znaleźć muzykę, słuchowiska, sztuki teatralne i filmy. Dostęp do niektórych treści jest płatny, ale większość zgromadzonych na stronie materiałów udostępnianych jest bezpłatnie. Serwis posiada katalog zbiorów, który można przeszukiwać po przez wpisanie odpowiedniego hasła, lub przeglądać według wybranej kategorii. Aby dotrzeć do filmów z audio deskrypcją, należy z listy kategorii wybrać pozycję “film” i w formularzu wyszukiwania zaznaczyć pole “audiodeskrypcja” a następnie uaktywnić przycisk “wyszukaj”. W wyniku tych działań otrzymamy listę filmów, które zawierają ścieżkę z audio deskrypcją.
Dostęp do filmów jest realizowany online, co oznacza, że aby je oglądać musimy stale być podłączeni do internetu. W celu obejrzenia filmu nie musimy się do serwisu logować. Jeżeli po wybraniu Filmu z audiodeskrypcją ścieżka ta nie będzie odtwarzana, to w takiej sytuacji należy na stronie odszukać przycisk “włącz audiodeskrypcję” i go zatwierdzić.
Podczas wyświetlania filmu możemy przy pomocy klawiatury sterować odtwarzaczem. Klawisz spacja wstrzymuje i wznawia odtwarzanie, zaś strzałki w prawo / lewo pozwalają na przewijanie ścieżki. Strzałkami góra / dół możemy zmieniać głośność. Osoby niewidome pracujące na komputerze z użyciem programu odczytu ekranu, muszą pamiętać, że aby użyć funkcji odtwarzacza przyporządkowanych do strzałek kursora, trzeba ScreenReaderze wyłączyć tryb przeglądania. W każdym programie odczytu ekranu do tego celu służą odpowiednie skróty klawiaturowe, które można znaleźć w pomocy ScreenReadera.
Adapter
Adapter To bezpłatny serwis filmowy fundacji Katarynka, w którym udostępniane są filmy z audiodeskrypcją dla osób niewidomych i napisami dla niesłyszących. W tej chwili w portalu dostępnych jest kilkadziesiąt filmów polskiej produkcji i stale ich liczba się zwiększa. Filmy udostępniane są online tak więc, żeby je oglądać musimy stale być podłączeni do internetu. Filmy można oglądać bez konieczności rejestrowania się w serwisie. Wystarczy tylko wybrać film z katalogu. W tym miejscu konieczna jest uwaga dla osób niewidomych korzystających z internetu przy pomocy programu odczytu ekranu. A mianowicie link umożliwiający włączenie odtwarzania wybranego filmu został umieszczony nad nagłówkiem z jego tytułem. Być może w przyszłości niedogodność ta zostanie poprawiona. Poza oglądaniem filmów w portalu możemy oceniać i pisać na ich temat recenzję oraz linkować je z portalami społecznościowymi. W trakcie oglądania nie ma możliwości wyłączenia audiodeskrypcji i napisów przeznaczonych dla osób niesłyszących. Takie rozwiązanie zapewne zabezpiecza serwis przed oskarżeniami o nielegalne udostępnianie materiałów filmowych i gwarantuje mu, że nie zostanie zamknięty z powodu oskarżenia go o piractwo.
Sterowanie odtwarzaczem z poziomu klawiatury może być trochę problematyczne, ale da się to zrobić. Należy po włączeniu odtwarzania filmu dotrzeć do ramki, w której znajduje się odtwarzacz. Można tam zapałzować i ponownie wznowić odtwarzanie filmu naciskając klawisz enter na przycisku odtwarzacza. Więcej funkcji sterowania przy pomocy klawiatury uzyskamy po wybraniu odtwarzacza i wyłączeniu w ScreenReaderze trybu przeglądania. W takiej sytuacji klawisz spacja wstrzymuje i wznawia odtwarzanie, klawiszami strzałek w prawo i w lewo przewijamy film, zaś strzałkami w górę i w dół zgłaśniamy i ściszamy dźwięk. Według opinii osób niewidomych jest to w tej chwili najlepszy serwis w języku polskim zawierający filmy z audiodeskrypcją.